• Bilgisayar, girilen veriler üzerinde gereken işlemler yaparak çıktısını veren elektronik cihazdır. Bilgisayar donanım ve yazılım olarak iki kısımdan oluşmaktadır.

• Giriş birimlerinden gelen bilgileri öncellikle geçici bellek olan RAM’e kaydedilir. Gerektikçe CPU tarafından çağrılarak işlenir. Daha sonra yine RAM’e aktarılır, oradan da çıktı birimlerine gider.

Giriş Birimleri:

Klaviye, fare, tarayıcı, mikrofon, barkod okuyucu, light pen vs.

Çıkış Birimleri:

Ekran/Monitör, yazıcı, hoparlör vs.

Donanım ~ bilgisayarın fiziksel parçaları

• İşlemci: İşlemciler ‘transistör’ adı verilen elektronik diğer elemanların bir araya gelmesiyle oluşan karmaşık devrelerdir. İşlemciler sadece bilgisayarda olmaz. Aynı zamanda çamaşır makinesi, cep telefon gibi cihazlarda da bulunur. İşlemci CPU(Central Processing Unit - Merkezi İşlem Birimi) diye bilinir.

• Geçici Bellek: RAM(Random Access Memory - Rastgele Erişim Belleği) geçici bellektir. Burada tutulan veriler geçicidir. Elektrik kesilince üzerinde olan bilgiler siliniyor.

• Kalıcı Bellek: Kalıcı belleklerde bilgiler elektrik kesilince silinmezler. Kalıcı bellekler geçici belleklere göre çok çok yavaştırlar. Bunlar: ROM(Read Only Memory - Sadece Okunabilir Hafıza), Hard Disk(Sabit Disk), CD(Compact Disk), flash bellekleri, floppy vs.

• Anakart: Bilgisayarın bütün parçalarına bağlantı kurar. CPU, HDD, Sound Card(Ses Kart), Video Card(Ekran kart), Ethernet kartlar, portlar ve genişleme kartların hepsi anakarta direkt ya da kablolarla bağlıdır.

• Güç Kaynağı: Bilgisayarın diğer parçalarına elektrik akım sağlayan birimdir.

• Giriş/Çıkış Birimleri: Klaviye, fare, tarayıcı, ekran/Monitör, yazıcı vs.

Yazılım ~ bilgisayarın çalışmasını sağlayan programların tümüdür

• Sistem Yazılımları:

  • İşletim Sistemleri

  • Aygıt Sürücüleri

  • Grafik Arayüzleri(GUI)

  • Hizmet Sistemleri

  • Sunucular

Kullanıcılar tarafından en çok bilinen işletim sistemleri donanıma emir veren yazılımlardır. Ve bu emirleri de diğer yazılımlardan almaktadır. Mutlaka her bilgisayarda olması gerekir. Doğal olarak çekirdek(kernel) ile kulanılır. Çekirdek, bilgisayarın donanımını kabuk(shell)’tan gelen komutlarla yönetir.

İşletim sistemleri çoğu donanım elemanlarını kolaylıkla tanıyıp yönetebilmektedirler. Eğer ki bir donanımın sürücüsü yüklenmemişse onu elle yüklenmesi gerekmektedir.

Eskiden komut istemci arayüzleri kullanılırken günümüzde grafik arayüzleri kullanılmaktadır.

Ör.,

MS Windows ve Mac OS için grafik arayüzler işletim sistemlerin bütünleşik bir parçasıdır.

Linux işletim sistemlerinde ise ayrı parçadır ve bu sayede kullanıcılar grafik arayüzlerini değiştirebilmektedirler. En yaygın kullanılanlardan Gnome ve KDE’dir.

Hizmet yazılımlar ise bazı ek fonksiyonları yerine getirmektedirler. Ör.,yaygın olarak kullanılanlardan disk birleştiriciler/temizleyiciler.

Sunucular ise dosya, yugulama, DNS ve veritabanları kapsayan sistem yazılımlardır.

• Uygulamalar Yazılımları: Kullanıcıların isteklerine göre hazırlanmış özel amaçlı yazılımlardır. Bu yazılımların bilgisayara kurulmaları gerekmektedir.

Ör.:

-* Video Oynatıcılar

-* Kelime İşlemcileri(Word, Write)

-* Elektronik Tablolama Yazılılmları(Excel, Math)

-* Matematiksel Yazılımlar

-* Tıbbi Yazılımlar

-* Veritabbanlar vs.

• Programlama Yazılımları: Yazılımları geliştirmek için gereken programlardır(kodlar).

Geçmişte metin düzenleyici ve derleyicilerden faydalanılmaktaydı.

Metin düzenleyici Not Defteri benzeri yazılımlardır.

Derleyiciler programlama dillerdeki kodu makinenin anlayabileceği 0 ve 1’ler diline çeviren programlardır.

Bağlayıcılar birden fazla dosyayı bir arada tek bir çalıştırılabilen programı sağlayan yazılımlardır.

Yorumlayıcılar derleyiciler gibi çalıştırılabilen programlar üretmezler. Kodları satır satır yorumlarlar ve ilk karşılaştığı hatada programın çalışmasını durdururlar.

Hata ayıklayıcılaar kodları test etmeye ve hata gidermeye yarayan yazılılmlardır. Bunların sayesinde yazılılm süreçleri kolaylaşmıştır.